သတင်းစာဆရာများသည် အများနှင့်ဆိုင်သောတန်ဖိုးများကိုသာ ထောက်ခံပါသည်
သတင်းစာဆရာများသည် လူမှုရေးရာသရုပ်ဆောင်များဖြစ်ပါသည်၊ သို့သော် ၎င်းတို့၏ လူမှုရေးရာအခန်းကဏ္ဍတွင် နိုင်ငံရေးအရရိုက်ခတ်မှုရှိသော်လည်း စည်းမျဉ်း၏ အများအားဖြင့်အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုချက်တွင်မူ နိုင်ငံရေးသရုပ်ဆောင်များ မဟုတ်ကြပါ။ ၎င်းတို့၏ ပရော်ဖက်ရှင်နယ်လုပ်ဆောင်ချက်၏အခြေခံကို ဖွဲ့စည်းပေးသည့် စံတန်ဖိုးများမှာ အားလုံးနှင့်သက်ဆိုင်သော စံတန်ဖိုးများဖြစ်ပါသည်- ငြိမ်းချမ်းရေး၊ ဒီမိုကရေစီ၊ လွတ်လပ်မှု၊ ပေါင်းစည်းမှု၊ သာတူညီမျှမှု၊ ပညာရေး၊ လူ့အခွင့်အရေးများ၊ အမျိုးသမီးများ၏ အခွင့်အရေးများ၊ ကလေးများ၏ အခွင့်အရေးများ၊ လူမှုရေးရာတိုးတက်မှု၊ စသည်တို့။ ထို့ကြောင့် ၎င်းတို့၏ စာရေးသားခြင်းသည် လူမှုရေးရာနှင့် နိုင်ငံရေး ပြောင်းလဲမှုများထံ ပါဝင်အကြံပြုပံ့ပိုးပေးပါသည်။
ထို အများနှင့်ဆိုင်သောစံတန်ဖိုးများကို ထောက်ခံပြီး၊ သတင်းစာဆရာများသည် ခြွင်းချက်မထားသော၊ ကဏ္ဍနှင့်ဆိုင်သော၊ တစ်ဦးချင်း သို့မဟုတ် ပါတီစွဲရှိသော စိတ်ဝင်စားမှုများကို လုံးဝ မထောက်ခံပါ။ တစ်နည်းအားဖြင့်၊ ၎င်းတို့သည် ကန့်သတ်ဘောင်များကို မှေးမှိန်အောင်လုပ်ပေးပြီး၊ ၎င်းတို့၏လွတ်လပ်မှုကို စတေးကာ ၎င်းတို့၏လွတ်လပ်မှုပေါ်တွင် တွယ်ငြိနေသည့် စာဖတ်သူများ၏ယုံကြည်မှုကို ယုံမှားသံသယဖြစ်ခံရခြင်းတို့ဖြင့် အဆုံးသတ်ပါသည်။
သတင်းစာဆရာများသည် နိုင်ငံသားဖြစ်သော ၎င်းတို့၏အခွင့်အရေးကြောင့် နိုင်ငံရေးပါတီတွင် ပါဝင်ခဲ့ပါသည်၊ ၎င်းတို့သည်၊ သီးခြားအားဖြင့်၊ ၎င်းတို့၏သတင်းစာတွင် ၎င်းတို့ပါတီမှ ရွေးချယ်လက်ခံထားသောရာထူးများကို လွှဲပေးခြင်းမှနေ၍ ၎င်းတို့၏ပါတီ အကျိုးရှိစေရန် ၎င်းတို့၏ရာထူးကို အသုံးပြုခြင်းအား ရှောင်ကြဉ်ထိန်းသိမ်းရပါမည်။ သတင်းစာခေါင်းကြီးပိုင်းဆိုင်ရာ စည်းကမ်းဥပဒေများသည် သီးခြားအားဖြင့် ထိုပါတီ သို့မဟုတ် သမဂ္ဂနှင့်ပတ်သက်နေသည့် သတင်းများအကြောင်း သတင်းရေးရာတွင် ထို နိုင်ငံရေးပါတီ သို့မဟုတ် သမဂ္ဂ၏ အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်ထားသော သတင်းစာဆရာများ ပါဝင်ခြင်းအား တားဆီးခြင်းဖြင့် သွေဖည်ခြင်းများကို တားဆီးပါသည်။
ထင်မြင်ချက်နှင့်ဆိုင်သော သတင်းစာပညာသည် စည်းကမ်းတွင် ခြွင်းချက်မဟုတ်ပါ
လူသားဆန်မှု၏ စံတန်ဖိုးများကို ထောက်ခံသောသတင်းစာဆရာများသည် ထိုစံတန်ဖိုးများကို မထီမဲ့မြင်ပြုသော သို့မဟုတ် ငြင်းဆိုသော အာဏာရှိသူများကို ပွင့်ပွင့်လင်းလင်းငြင်းဆိုမှုထံ ဦးတည်စေသည်မှာ မကြာခဏတွေ့ရသောကိစ္စရပ်ဖြစ်ပါသည်။ တစ်ခါတစ်ရံတွင် ၎င်းတို့သည် ၎င်းတို့၏ဘဝနှင့်ရင်းကာ ထိုသို့သော ငြင်းဆိုမှုအတွက် ပေးဆပ်ကြပါသည်။ သို့ရာတွင်၊ အလွန်အမင်းစိတ်ဖိစီးသောကိစ္စရပ်တွင်ပင်၊ ၎င်းတို့သည် ၎င်းတို့ကို လွတ်လပ်စွာပြောဆိုခွင့်မရှိအောင် ရည်ရွယ်သည့်အရာများအပါအဝင် ခံယူချက်များအားလုံး၊ ယုံကြည်ချက်များအားလုံးနှင့် ဖော်ပြချက်ပုံစံများအားလုံးကို လေးစားရန်လိုအပ်သော ကျင့်ဝတ်ဆိုင်ရာစည်းကမ်းများကို ချိုးဖောက်၍မရနိုင်ပါ။ အများနှင့်ဆိုင်သောစံတန်ဖိုးများတွင် ဝန်ခံကတိပြုထားသည့် ထောက်ခံပေးသောသတင်းစာဆရာများသည် ၎င်းတို့၏ ယှဉ်ပြိုင်ဖက်များထံ ကောင်းမွန်သော ပြောကြားချက်ကို ပေးစွမ်းရန်နှင့် ၎င်းတို့၏ ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာမှုများနှင့် မှတ်ချက်များတွင် ၎င်းတို့ထံဦးတည်သော သည်းခံနိုင်စွမ်းကို ပြသရန် ၎င်းကို ဂုဏ်သိက္ခာရှိသောအချက်တစ်ချက်အဖြစ် ပြုလုပ်ပါသည်။
မျိုးစုံသော ကိုးကားမှုစာသားများရှိပါသည်-
- ပြင်သစ် သတင်းစာဆရာများ၏ ပရော်ဖက်ရှင်နယ်တာဝန်များဆိုင်ရာ စည်းကမ်းဥပဒေ (၁၉၁၈)။
- အမေရိကန် သတင်းစာဆရာများ အစည်းအရုံး ကျင့်ဝတ်များဆိုင်ရာ စည်းကမ်းဥပဒေ (၁၉၂၆)။
- ဗြိတိသျှ အမျိုးသားသမဂ္ဂ သတင်းစာဆရာများဆိုင်ရာ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်း (၁၉၃၈)။
- “ ဘိုဒေါကြေညာချက်” ဟုသိရှိကြသည့် သတင်းစာဆရာများ၏ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများနှင့်သက်ဆိုင်သော အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ သတင်းစာဆရာများအဖွဲ့အစည်း ကြေညာချက် (၁၉၅၄)။
- “ မြူးနစ်ကြေညာချက်” ဟုသိရှိကြသည့် သတင်းစာဆရာများ၏ ရပိုင်ခွင့်များနှင့် တာဝန်ဝတ္တရားများဆိုင်ရာ ကြေညာချက် (၁၉၇၁)။
- ဂျာမန် သတင်းစာဆိုင်ရာ စည်းမျဉ်း (Pressekodex၊ ၁၉၇၃)။
- ယူနက်စကို ကျယ်ပြန့်သောသတင်းမီဒီယာဆိုင်ရာ ကြေညာချက် (၁၉၈၃)။
- သတင်းစာပညာဆိုင်ရာ ကျင့်ဝတ်များနှင့်စပ်လျဉ်းသည့် ဥရောပကောင်စီ၏ သန္နိဌာန် (၁၉၉၃)။
“စီဇာရဲ့ဇနီးသည်က သံသယရှိတာထက်ပိုနေတာဖြစ်ရမယ်…”။
ပွန်ပီးရား၊ အိမ်ထောင်ရေးဖောက်ပြန်သည်ဟူသော ကောလဟာလကြောင့် စွန့်ပစ်ခဲ့သော ဂျူးလီးယက်စီဇာ၏ ဒုတိယဇနီးဖြစ်သူကဲ့သို့ပင်၊ သတင်းစာဆရာများသည် သံသယရှိသည်ထက်ပိုနေရပါမည်။ ၎င်းတို့၏ လူမှုရေးဆိုင်ရာ တာဝန်ရှိမှုသည် ၎င်းတို့၏ ပရော်ဖက်ရှင်နယ် ဂုဏ်သိက္ခာရှိမှုကို လုံးဝမေးခွန်းထုတ်၍မရနိုင်ပါဟု ဆိုလိုခြင်းဖြစ်ပါသည်။ ဤလိုအပ်ချက်တွင် ကိုယ်ရေးလျို့ဝှက်မှုကို လေးစားခြင်းသာမက၊ လူတစ်ဦးချင်းစီ၏ ဂုဏ်သိက္ခာ၊ မမျှတသောနည်းလမ်းများကို ပယ်ဖျက်ခြင်း၊ လူအများစိတ်ဝင်စားသောအရာနှင့် ကွဲပြားသော သီးခြားစိတ်ဝင်စားမှုများကို တိုးမြှင့်ရန် ငြင်းဆိုခြင်းတို့သာမက ပူးပေါင်းလိမ်လည်ခြင်း သို့မဟုတ် အပေးအယူလုပ်ထားခြင်းပုံစံ တစ်စုံတစ်ရာကို တားမြစ်ခြင်းတို့ ပါဝင်ပါသည်။
***
ဤအရာအားလုံးသည် ပရော်ဖက်ရှင်နယ် သတင်းစာပညာအတွက် တန်းကိုမြှင့်ပေးသော်လည်း စီနီကာ၏ပြောစကားအရ ၎င်းသည် ထုံးစံအတိုင်း အနည်းဆုံး သတင်းစာဆရာများ၏ ဖော်ပြချက်ကို ကောင်းမွန်အောင်လုပ်ပေးသည့်အရာ ဖြစ်ပါသည်- “Magnam fortunam magnus animus decet”၊ “ကောင်းမွန်သောစိတ်ထားသည် ကောင်းမွန်သောကံကြမ္မာဖြစ်လာသည်…”