01.၁။ နေ့စဥ်မှတ်တမ်း

ကောင်းမွန်စွာ စီစဉ်ထားသော တစ်နေ့တာအစီအစဉ် = အရည်အသွေးမီသော သတင်းစာ

သတင်းစာအကြောင်းအရာ၏အရည်အသွေးသည် ၎င်းကို ပုံဖော်ပေးသော တစ်နေ့တာအစီအစဉ်နှင့် အချိုးအစားညီပါသည်။ ယုံကြည်စိတ်ချရသော တစ်နေ့တာအစီအစဉ်ကို အပိုင်းသုံးပိုင်း ခွဲခြားထားပါသည်-

 ကြားဖြတ်သတင်းများ အချိန်ဇယား- ခွဲခြားအတည်ပြုနိုင်သောရင်းမြစ်များမှ ထိုနေ့တွင် ကြေညာလိုက်သော နေ့စဉ် ဖြစ်စဉ်စာရင်း။ ၎င်းသည် သတင်းစာဆရာများကို လက်ရှိကိစ္စရပ်များနှင့်ပတ်သက်၍ ကိုင်တွယ်ရမည့်ပုံစံအတွက် ပြင်ဆင်နိုင်ရန် ခွင့်ပြုပေးပါသည်။ ဥပမာ- “ ကျွန်ုပ်သည် ဤမွန်းလွဲပိုင်းအတွက် ကြေညာမည့် ဝန်ကြီးချုပ်၏မိန့်ခွန်းအကြောင်း သတင်းတင်ပြရန် မနက်ဖြန်တွင် တစ်ကော်လံခွဲရှိသည့် ဆောင်းပါးကို စီစဉ်နေပါသည်” ။

ကြိုတင်သိနိုင်သောသတင်းများ၏ အချိန်ဇယား- ကာလတို၊ အလယ်အလတ်ကာလနှင့် ကာလရှည်တွင် နောင်လာမည့်သတင်းများကို ကိုင်တွယ်ခြင်းအား စီမံရန်အတွက် ဆောင်ရွက်ရန်လိုသည့်အရာ။ ၎င်းသည် နောင်လာမည့်သတင်းများကို ကြိုတင်၍ အလွတ်ထားရန် ခွင့်ပြုပေးပါသည်။

ဥပမာ- ကျွန်ုပ်သည် ပြီးခဲ့သောနှစ်ကဖြစ်ခဲ့သည့် အဓိကရုဏ်းများ၏ နှစ်ပတ်လည်တွင် ဦးဆောင်သည့် လူမှုရေးရာအခြေအနေအကြောင်းအရာများကို ရယူရန် အစည်းအဝေးအချို့ကို စီစဉ်ရန်လိုအပ်ပါသည်။

ရွေးထားသောသတင်းများ၏ အချိန်ဇယား- မြင့်မားသော ထပ်ဆောင်းတန်ဖိုးပါရှိသည့် ကိုယ်ရေးကိုယ်တာဆိုင်ရာ ခေါင်းစဉ်များ။ ၎င်းသည် သတင်းစာဆရာများကို ၎င်းတို့၏ပရိုဂရမ်ရှိ ချက်ခြင်းပေါ်လာသော သို့မဟုတ် ကြိုတင်သိနိုင်သော သတင်းများတွင် ဟန်ချက်မျှအောင်လုပ်ဆောင်မှုအဖြစ် အကောင်အထည်ဖော်ရန် သို့မဟုတ် လုပ်ဆောင်ရန် ပုံစံထုတ်ထားသော အကြောင်းအရာများကို ထည့်သွင်းရန် ခွင့်ပြုပေးပါသည်။

ဥပမာ- “ သတင်းက စိတ်ဖိစီးစရာဖြစ်နေတယ်၊ အမြဲတမ်း ရယ်စရာပြောတတ်တဲ့ လမ်းထောင့်က ကုန်စုံဆိုင်အသေးလေးကလူကို အင်တာဗျူးသွားလုပ်လိုက်မယ်…” ။

အဖွဲ့တစ်ဖွဲ့အနေဖြင့် အလုပ်လုပ်သည့်အခါ၊ မျှဝေထားသော တစ်နေ့တာအစီအစဉ်သည် တစ်ဦးချင်းအတွက် တစ်နေ့တာအစီအစဉ်ထက် ပို၍ကောင်းမွန်ပါသည်။

နေ့စဉ် ဖွင့်လှစ်ရမည့် ပြတင်းငါးပေါက်

“ သတင်း” စူးစမ်းလေ့လာသူများအနေဖြင့် နေ့စဉ်လုပ်ဆောင်ရမည့် ပထမဆုံးအရာမှာ သတင်းအချက်အလက်နယ်ပယ်များကို လှမ်းမျှော်ကြည့်နိုင်သည့် ပြတင်းတံခါးများကို ဖွင့်လှစ်ရန် ဖြစ်ပါသည်။

သဘာဝပြတင်းတံခါး ငါးခုရှိပါသည်- ရေဒီယို၊ တယ်လီဗေးရှင်း၊ အင်တာနက်၊ သတင်းစာလွှာ နှင့် ဒေသတွင်း အရက်ဆိုင် သို့မဟုတ် ကော်ဖီဆိုင်။

ကျွန်ုပ်သည် ရေဒီယိုနားထောင်ခြင်း၊ တယ်လီဗေးရှင်းကြည့်ခြင်း၊ ဝဘ်ဆိုက်တွင် သတင်းအချက်အလက်များရှာခြင်း၊ နောက်ဆုံးထွက်သတင်းများ ဖတ်ခြင်းနှင့် ဒေသတွင်း အရက်ဆိုင်၊ ကော်ဖီဆိုင် သို့မဟုတ် ကုန်စုံဆိုင်တွင် ပြောကြားနေကြသည့်အရာများကို နားထောင်ခြင်းဖြင့် လက်ရှိဖြစ်ပျက်နေသည့် ကိစ္စရပ်များနှင့်ပတ်သက်၍ ခေတ်နှင့်အညီ သိနေအောင် လုပ်ဆောင်ပါသည်။ ထို့ကြောင့် ကျွန်ုပ် အိပ်ရာစောစောထပါသည်။

ဤ နေ့စဉ်စည်းကမ်းဥပဒေသည် သတင်းစာဆရာများကို ဖော်ပြပါတို့အား လုပ်ဆောင်နိုင်စေပါသည်-

• အခြားမီဒီယာထံမှ သတင်းအချက်အလက်များကို ၎င်းတို့၏အစီအစဉ်များထဲသို့ ပေါင်းစည်းထည့်သွင်းခြင်းဖြင့် ၎င်းတို့၏ တစ်နေ့တာအစီအစဉ်များကို အပ်ဒိတ်လုပ်ရန်။
• ၎င်းကို ၎င်းတို့နှင့် အရည်အချင်းတူသူများနှင့် နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ခြင်းဖြင့် ၎င်းတို့၏ ကိုယ်ပိုင် လုပ်ဆောင်နိုင်စွမ်းကို အကဲဖြတ်ရန်။ ၎င်းတို့ကို မိမိဘာသာ ကျေနပ်သဘောကျခြင်းဟူသော ထောင်ချောက်အတွင်းသို့ ပြုတ်မကျသွားအောင် တားဆီးပေးသည့် မိမိဘာသာပိုင်းခြားဝေဖန်တတ်သော အသိဉာဏ်ကို ဖြစ်ပေါ်စေရန်။

စာရွက်စာတမ်းထားရှိခြင်း = ထပ်ဆောင်းတန်ဖိုး

သတင်းစာဆရာများအနေဖြင့် ၎င်းတို့၏ ကျွမ်းကျင်သောစွမ်းဆောင်ရည်ကို အကောင်းဆုံးလုပ်ဆောင်ရန် ကြည့်ရှုရန် နေ့စဉ်လုပ်ဆောင်ရမည့် ဒုတိယအရာမှာ အခြားမီဒီယာများထံမှ သတင်းအချက်အလက်များကို သိမ်းဆည်းခြင်း ဖြစ်ပါသည်။ အခြားသူများ၏ လုပ်ဆောင်ချက်နှင့် ကျွန်ုပ်၏ လုပ်ဆောင်ချက်ကို နှိုင်းယှဉ်ခြင်းသည် ကျွန်ုပ်၏တာဝန်ဝတ္တရားများနှင့်ဆိုင်သော ရှုထောင့်အတွင်းတွင် လုပ်ဆောင်နေရသော အကြောင်းအရာများနှင့်ပတ်သက်သည့် ကျွန်ုပ်၏အသိပညာကို ကြွယ်ဝစေပါသည်။ အကောင်းဆုံးသော စာရွက်စာတမ်းပြုစုခြင်းသည် အကောင်းဆုံးသော ဆောင်းပါးများကို ပြုလုပ်ပေးပါသည်။

စီစဉ်ထားသောအစဉ်လိုက်အတိုင်း သို့မဟုတ် ၎င်းတို့၏ ခေါင်းစဉ်အကြောင်းအရာအရ ပေါင်းစည်းကာ နေ့စဉ်ရေးသားထုတ်ပြန်ထားသည့်အရာများထံမှ ကောက်နုတ်ဖော်ပြချက်များကို ဖြတ်ထုတ်၍ စုစည်းရန် သင်လိုအပ်သည့်အရာအားလုံးမှာ ကတ်ကြေးတစ်စုံဖြစ်ပြီး သတင်းစာခေါင်းကြီးပိုင်း ထပ်ဆောင်းတန်ဖိုးကို ရှာဖွေရန် သတင်းစာဆရာအတွက် ကိုယ်ပိုင်အမှတ်သညာလုပ်ထားသော မှီငြမ်းချက်ကို ဖန်တီးပါ။

ရှောင်ကြဉ်ရမည့် မမျှော်လင့်သောအန္တရာယ်

တစ်နေ့တာအစီအစဉ်ကို အမှန်တရားအဖြစ် လုံးဝယူဆ၍မရပါ။ ၎င်းသည် လက်တွေ့အဖြစ်မှန်အားလုံးကို လုံးဝ အကျဉ်းချုပ်မဖော်ပြနိုင်ပါ။ ထို့ကြောင့် ဂျာနယ်လစ်များသည် ကျွမ်းကျင်သူများနှင့် ဆက်သွယ်ဆက်ဆံခြင်းဖြင့် ၎င်းတို့လိုက်နာရမည့် တစ်နေ့တာအစီအစဉ် ရေးဆွဲခြင်းဆိုင်ရာ စည်းကမ်းများကို ခွင့်ပြုလိုက်ပါက ဉာဏ်ဆင်သည့်ထောင်ချောက်များထဲသို့ အလွယ်တကူ ကျရောက်သွားနိုင်ပါသည်။

မိမိကိုယ်ကိုမေးရမည့် မေးခွန်း

ကျွန်ုပ်၏ တစ်နေ့တာအစီအစဉ်ကို သတင်းစာခေါင်းကြီးပိုင်း ခေါင်းစဉ်များထဲသို့ ပြောင်းနိုင်ခြင်းကြောင့် မျိုးစုံသောနည်းလမ်းများကို စဉ်းစားမိလိုက်သည်နှင့်၊ မိမိကိုယ်ကိုယ် နောက်ဆုံးမေးခွန်းတစ်ခု မေးလိုက်ပါသည်- ကျွန်ုပ်၏သတင်းစာအကြောင်းအရာကို အခြားသူများ တင်ပြလိုက်သည့် အကြောင်းအရာထက် ပို၍ ပညာပေးသောအရာမျိုးဖြစ်အောင်လုပ်ရန် ဘာတွေကို ထပ်လုပ်နိုင်ပါသလဲ ဒါမှမဟုတ် ဘာကို ပိုကောင်းအောင် လုပ်နိုင်ပါသလဲ။